Een slimme telescoop verandert de manier waarop we de nachtelijke hemel waarnemen. Ze hebben een ingebouwde camera en zijn te koppelen aan smartphones en tablets, zodat je door de telescoop op een scherm kijkt, in plaats van door een oculair. Een slimme telescoop maakt digitale beelden van de nachtelijke hemel. Dat klinkt meer als een camera dan als een telescoop, toch? Zeker, maar slimme telescopen werken op dezelfde manier als optische telescopen: ze verzamelen eerst licht uit de nachtelijke hemel. Wat ze slim maakt, is dat dat licht wordt gefocust op camerasensoren. Slimme telescopen worden bestuurd met behulp van een app op een smartphone, waar de gebruiker ook afbeeldingen van verre sterrenstelsels, nevels en sterrenhopen kan zien en delen. Sommige slimme telescopen tonen ook objecten in het zonnestelsel – de maan en planeten – maar niet allemaal.
Slimme telescopen maken gebruik van geavanceerde GoTo-technologie om zichzelf automatisch uit te lijnen met de nachtelijke hemel. De gebruiker kiest vervolgens doelen vanuit een app en de telescoop zwenkt ernaartoe. Vervolgens wordt het licht op een beeldsensor gefocust in plaats van op een oculair. Deze elektronische weergave is zichtbaar in de app, maar verbetert met de tijd. Dat komt omdat een computer in de slimme telescoop veel korte belichtingen digitaal stapelt. Elk object in de database wordt geleverd met vooraf bepaalde instellingen voor belichtingstijden en ISO, dus het enige dat je hoeft te doen is wachten (hoewel je ook je eigen instellingen kunt invoeren als je dat wilt).
Slimme telescopen hebben geen oculair nodig omdat ze beelden rechtstreeks naar een aangesloten smartphone of tablet sturen. Ze hebben een beeldsensor in hun optische motoren waar het licht wordt gefocust, waardoor elektronische beelden ontstaan. Omdat sommige mensen graag door een oculair kijken om de nachtelijke hemel te ervaren terwijl ze buiten zijn, hebben sommige slimme telescopen een oculair aan de zijkant van hun optische buis. Deze oculairs zijn echter elektronisch en laten dus dezelfde beelden zien die naar een smartphone of tablet worden verzonden.
Wat slimme telescopen kunnen doen, wat geen enkele andere handmatige telescoop kan, is het filteren van licht dat zwakker is dan sterrenlicht. Slimme telescopen kunnen daarom beelden oplossen die niet de effecten van lichtvervuiling bevatten, en de kleur en details van deepsky-objecten digitaal verbeteren. Het effect is ongelooflijk. Wat je met een slimme telescoop vanuit het centrum van een stad kunt zien, overtreft ruimschoots wat welke optische telescoop dan ook bereikt. Het is echter nog steeds zo dat een echt donkere lucht je de allerbeste beelden oplevert – net als bij elke soort telescoop.
Een slimme telescoop kan interressant zijn om kennis te maken met astrofotografie, zonder je eerst te moeten verdiepen in alle aspecten van astrofotografie. Veel onderzoek en handwerk zal door de steeds slimmer wordende telescoop worden overgenomen.
Populaire slimme telescopen zijn: